Gat tussen perceptie en realiteit bij onderzoek fysieke fitheid

Een groot internationaal onderzoek, waarbij Tilburg University en CentERdata betrokken zijn, toont aan dat mensen uit verschillende landen zeer uiteenlopende interpretaties hebben over hoe fysiek fit ze eigenlijk zijn. Er ligt een gapend gat tussen perceptie en realiteit.

Met behulp van zogenaamde accelerometers voor fitness tracking bestudeerde een internationaal team van wetenschappers hoe fit fysiek actieve mensen zichzelf beschouwen (via een vragenlijst) en hoe fit ze werkelijk zijn (op basis van de meter). Voor dit onderzoek werden 540 deelnemers uit de VS, 748 uit Nederland en 254 uit Engeland gedurende een korte periode gevolgd.

Subjectief versus objectief
In een enquête werd deelnemers gevraagd hun fysieke activiteit te rapporteren op een vijfpuntsschaal, variërend van inactief tot zeer actief. En via een meter om hun pols werd de feitelijke fysieke activiteit gedurende een periode van zeven dagen gemeten.

Uit de antwoorden van Amerikaanse deelnemers is te concluderen dat zij net zo actief zijn als de Nederlandse of Engelse deelnemers aan het onderzoek. En oudere mensen denken dat ze net zo actief zijn als jonge mensen. Maar de accelerometer laat iets anders zien: Amerikanen blijken veel minder actief dan de Europeanen en de ouderen zijn minder actief dan de jongeren.

Maatschappelijke relevantie
Het onderzoek is actueel in het kader van het stimuleren van een gezonde(re) leefwijze en de strijd tegen obesitas. Met name in de VS is zwaarlijvigheid een probleem, maar ook in Europa neemt obesitas zorgwekkende vormen aan. Bewegen en fysieke fitheid helpen om obesitas te lijf te gaan. Wanneer er echter een gapend gat ligt tussen de eigen perceptie van fitheid en de reële fysieke conditie, dan helpt dat niet. Besef van dit verschil kan dan weer wel helpen.

Uit het onderzoek kan tevens worden afgeleid dat studies op basis van zelfrapportages zeer kritisch bekeken moeten worden.

Tilburgse bijdrage
De studie is gepubliceerd in het Journal of Epidemiology & Community Health met Arie Kapteyn als hoofdauteur (thans U of Southern California, voormalig decaan van de Tilburgse economische faculteit en voormalig directeur van CentERdata). De Tilburgse econometrist professor Arthur van Soest en CentERdata leverden belangrijke inhoudelijke en technische input. Nederlandse data werden via het LISS panel van CentERdata verzameld. De accelerometers werden door CentERdata uitgeleend ten behoeve van het onderzoek in de VS en Engeland.